Andersona Konstytucje, ang. The Book of Constitutions of the Free-Masons, najstarsze Statuty wolnomularstwa spekulatywnego, zredagowane przez Komisję Historyczną Wielkiej Loży Londynu, kierowaną przez pastora prezbiteriańskiego, Szkota Jamesa Andersona i opublikowane w Londynie staraniem Andersona w 1723 r., a następnie w rozszerzonej i poprawionej formie w 1738 r. Konstytucje Andersona treścią i formą nawiązywały do późnośredniowiecznych statutów wolnomularzy operatywnych, tzw. Dawnych Obowiązków, jednak zarówno ich cztery pierwsze artykuły, jak i Historia wolnomularstwa, poprzedzająca część normatywną, stanowią nie tylko odzwierciedlenie ambicji oraz dążeń formującego się na początku XVIII stulecia wolnomularstwa nowego typu, ale i światopoglądu zamożnych, liberalnie zorientowanych środowisk Londynu. Po śmierci autora ukazały się kolejne edycje Konstytucji Andersona, w latach 1756, 1767 oraz w następnych dziesięcioleciach, a także liczne edycje i wersje „narodowe”, począwszy od amerykańskiej w 1734 r. (nakładem oficyny Benjamina Franklina), holenderska (francuskojęzyczna) w 1736 r., fr. i niem. (w językach narodowych) w 1742 r.; w 1781 r. także polska (Konstytucje i Ustawy Generalne Wielkiego Mistrzostwa Polskiego i Litewskiego pod młotkiem Ignacego hr. Potockiego) – wyznaczając obowiązujące do dziś standardy światowego wolnomularstwa regularnego.

Tadeusz Cegielski

Literatura: zob. [w:] Masoneria.

Słowa kluczowe: masoneria, wolnomularstwo, loża, wolnomularskie wtajemniczenie