Alojzy Krzysztof Gleic, (1897–1950), autor Glossarjusza okultyzmu (1936), który jest pierwszym na gruncie polskim słownikiem opisującym najważniejsze pojęcia z dziedziny okultyzmu. Gleic był uczestnikiem wojny 1914–1918, przez dwa lata (1916–1918) przebywał w niewoli rosyjskiej, do Polski wrócił w czasie chaosu wywołanego przez rewolucję październikową. W okresie powojennym aktywnie działał w Głównym Komitecie Plebiscytowym na Śląsku Cieszyńskim. Do 1939 r. pracował także w policji – w Agencji Informacyjnej Policji Województwa Śląskiego w Starostwie Powiatowym w Cieszynie, później w Wydziale V Głównej Komendy Policji w Katowicach. Gleicowi podlegały referaty zajmujące się m. in. sprawami związanymi z rejestracją stowarzyszeń, gromadzeniem danych na temat ruchów politycznych, narodowościowych i religijnych, a także ruchów wywrotowych (Linert 2015: 16–17). Można zastanawiać się, czy doskonałe rozeznanie Gleica w środowisku ezoterycznym, kontakty z poszczególnymi ezoterykami i organizacjami nie były, po części przynajmniej, związane z jego obowiązkami zawodowymi. W tym okresie Gleic przygotował Glossarjusz okultyzmu (1936), który w okresie międzywojennym cieszył się znaczną popularnością. O ezoterycznych fascynacjach autora Glossarjusza – ich źródłach, inspiracjach itp. wiadomo bardzo niewiele. Biograf Gleica, Andrzej Linert (Linert 2014, 2015), tak charakteryzuje jego postać i zainteresowania tematyką ezoteryczną: „Gleic był klasycznym przykładem ambitnego amatora-samouka. Znał język łaciński, grecki, niemiecki i rosyjski, a także podstawy […] włoskiego, angielskiego i francuskiego […]. Ten poliglota i znawca okultyzmu z zainteresowaniem badał jego metapsychiczny i irracjonalny wymiar. Był przykładem ezoteryka, którego specyficzne religijne pozazmysłowe poznanie, odwołujące się do energii kosmicznej, było obudowane własną, głęboką wiarą chrześcijańską. Równocześnie był dokumentalistą posługującym się zweryfikowaną metodą badawczą i zracjonalizowaną dyscypliną naukową. Jako astrolog w znacznym zakresie akceptował i uznawał wpływ otaczającego wszechświata na życie człowieka. Z kolei jako katolik wierzył w jedynego Boga i jego moc sprawczą i nie przyjmował wobec niego postawy poznawczej. Dlatego też nie starał się oddziaływać na podejmowane przez Boga decyzje. W tym sensie był deterministą. Astrologia, którą traktował niezwykle poważnie, była jego pasją […]” (Linert 2015: 35–36). Linert podkreśla, że Gleic do problematyki ezoterycznej podchodził nie jako wyznawca, ale jako „badacz i obserwator zainteresowany popularnością zjawisk społecznych, których korzenie tkwiły w odwiecznej tradycji światowej ezoteryki”, a świadectwem takiej postawy jest właśnie Glossarjusz (Linert 2015: 36).

Gleic, jak wspominają pamiętający go znajomi i krewni, był zaangażowanym katolikiem (od 1938 r. był nawet członkiem Trzeciego Zakonu św. Franciszka, otrzymał imię zakonne Bonawentura, Linert 2015: 5), ale swoją chrześcijańską wizję świata łączył z zainteresowaniami ezoterycznymi. Zajmował się (choć nigdy zawodowo) stawianiem horoskopów – analizy astrologiczne przygotowywał dla siebie, członków rodziny, znajomych. Ponieważ jego horoskopy miały się sprawdzać, Gleic nigdy nie przekazywał zainteresowanym złych informacji. Gleic miał także dysponować zdolnością przewidywania śmierci – ponoć (poprawnie) przewidział czas także własnej śmierci.

Zainteresowania ezoteryczne Gleica ukształtowały się najprawdopodobniej jeszcze w czasach młodzieńczych. Być może jakąś rolę odegrał tu Jan Hadyna (1899–1971), z którym Gleic najprawdopodobniej uczęszczał do szkoły gimnazjalnej w Cieszynie i który – w późniejszym czasie –  przyczynił się do wydanie Glossarjusza. We wspomnieniach rodziny pojawia się także postać prawosławnego biskupa z Jekaterinosławia (dziś Dniepr), który podczas pobytu Gleica w niewoli rosyjskiej miał uczyć go języka rosyjskiego, a także zainspirować do poszukiwań ezoterycznych. Może chodzić tu o biskupa Makarego Jekatierinosławskiego (Епископ Екатеринославский Макарий (Кармазин), 1875–1937), jednak wobec braku jakichkolwiek źródeł kwestia ta pozostaje niepotwierdzona.

Po wojnie Gleic pracował w Fabryce Waty i Środków Opatrunkowych „Polfa” w Czechowicach. W 1949 r. został aresztowany przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem „odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego do 1939 roku” oraz „współpracy z partyzantami NSZ” (Linert 2015: 42) i osadzony w więzieniu w Katowicach, gdzie w 1950 r. został zakatowany przez przesłuchujących go funkcjonariuszy. Został pochowany na Cmentarzu rzymskokatolickim Parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Katowicach.

Agata Świerzowska

Literatura: Linert A., 2014, Świecki brat Trzeciego Zakonu św. Franciszka: Alojzy Krzysztof Gleic (1897–1950), [w:] A. Kędziora , Ł. Gaweł (red.), 2014, Szalony kto nie chce wyżej jeżeli może: księga jubileuszowa Profesora Emila Orzechowskiego, Kraków, s. 205–222; Linert A., 2015, Świecki brat Trzeciego Zakonu św. Franciszka Alojzy Krzysztof Gleic (1897–1950), Katowice.

Słowa kluczowe: okultyzm, glossariusz, Jan Hadyna