Monizm (gr. monos = jeden), pogląd filozoficzny, który w przeciwieństwie do dualizmu i pluralizmu sprowadza wszystkie zjawiska tylko do jednej substancji lub uznaje jedną jedyną zasadę bytu. Gdy uznaje się materję za jedyną zasadę bytu, jest m. materjalistyczny, gdy przypisuje się wszystkie zjawiska tak fizyczne jak i duchowe, działaniu ducha, m. jest spirytualistyczny wzgl. idealistyczny- Według teorji tożsamości, substancja jedyna, posiada dwojakie atrybuty czyli formy objawienia się, któremi są ciało (materja) i duch. Najwybitniejszym przedstawicielem tej teorji (filozofji tożsamości) jest Baruch Spinoza. M. energetyczny sprowadza wszelkie procesy w wszechświecie tak fizyczne jak i psychiczne do zasady energetycznej. Twórcą tego ostatniego typu jest Wilh. Ostwald. E. Haeckel był gorącym zwolennikiem i obrońcą m. materjalistycznego.

Źródło: Słowniczek wiedzy duchowej, oprac. A. Espero, [w:] „Hejnał. Miesięcznik poświęcony wiedzy duchowej” 1935, R. 7, Z. 9, s. 284.

* hasło zacytowano bez zmian w stosunku do oryginału.

Słowa kluczowe: „Hejnał”, A. Espero, Słowniczek wiedzy duchowej