Malwina Gromadzińska, (1841–1875), medium działające w drugiej połowie XIX w. we Lwowie; wspólnie z mężem, Karolem Gromadzińskim, założyła miesięcznik spirytystyczny „Światło Zagrobowe”.

Malwina Gromadzińska wcześnie pochowała swoje dzieci – kilkumiesięcznego Pawełka i czteroletnią Lilę – co prawdopodobnie skłoniło ją do zainteresowania się praktykami spirytystycznymi. Państwo Gromadzińscy niebawem skupili wokół siebie grono osób, wśród których znalazł się m. in. weteran wojen napoleońskich, Wincenty Karwicki (1793–1870), i wspólnie utworzyli koło spirytystyczne organizujące czwartkowe seanse. Uczestnicy tych posiedzeń byli przekonani o reformatorskim charakterze spirytyzmu i o medialnych zdolnościach Malwiny, toteż niebawem małżeństwo Gromadzińskich postanowiło założyć pismo spirytystyczne pod nazwą „Światło Zagrobowe”. Miesięcznik ten ukazywał się od lipca 1869 r. do grudnia 1870 r. i oprócz przekładów z Allana Kardeca zawierał rzekome przekazy z zaświatów oraz utwory literackie i poetyckie, które dyktować mieli zmarli koryfeusze polskiej literatury, m. in. Juliusz Słowacki i Kajetan Węgierski. Współwydawcą pisma w pierwszym półroczu jego istnienia był Horacy Józef Letronne.

Malwina wydawała się kobietą dość przeciętną. Krakowski „Czas” o drukowanych w piśmie komunikacjach pisał, że są to „rezolutne gadaninki przez pół wykształconej kobiety, bez żadnej mocy przekonywującej” (Kronika miejscowa i zagraniczna 1869: 3), natomiast Stanisław Wasylewski jej urodę podsumowywał tak: „Leży przed nami […] wizerunek kobiety o twarzy obrzękłej, nalanej, leniwych, nieco śpiących oczach i krótkiej, rozczochranej fryzurze” (Wasylewski 1923: 118). Niewątpliwie na ocenę tę wpływała nękającą ją cukrzyca (Wykaz osób zmarłych 1875: 6), lecz niezależnie od krytycznych uwag prawdopodobnie emanowała ona jednak jakimś rodzajem charyzmy, skoro po swej śmierci (ledwie w trzydziestym czwartym roku życia) znalazła się na liście sławnych kobiet pochowanych na Cmentarzu Łyczakowskim.

Anna Mikołejko

Literatura: Kronika miejscowa i zagraniczna, 1869,  „Czas”, nr 156, s. 3; Wasylewski S., 1923, Pod urokiem zaświatów, Lwów, Poznań, s.118; Wykaz osób zmarłych, 1875, „Gazeta Lwowska”, nr 17, s. 6. 

Słowa kluczowe: „Światło Zagrobowe”, Gromadziński Karol, Letronne Horacy Józef, Kardec Allan