Iwan (Jan) Antoszewski, (w Rosji znany jako Иван Казимирович Антошевский), (1873–1917), pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej herbu Poraj. Wychował się w majątku rodziców, Kazimierza i Rozyny, w Antoszewie na Wileńszczyźnie. Z rodzinnego domu wyjechał do Sankt-Petersburga, gdzie podjął studia jako wolny słuchacz w Imperatorskim Instytucie Archeologicznym, który ukończył w 1900 r. Jeszcze w czasie studiów, w 1896 r., rozpoczął karierę dziennikarską, pracując jako sekretarz i redaktor takich tytułów, jak: «Журнал для всех» (Dziennik dla wszystkich) i «Дворянский календарь» (Kalendarz Szlachecki), «Народ» (Naród), «Мировые отголоски» (Wieści ze świata). Publikował, m. in. w zbiorze Heraldica, artykuły dotyczące rosyjskiej i polskiej historii, heraldyki, genealogii. Był bibliofilem-pasjonatem, znanym kolekcjonerem pieczęci herbowych i ekslibrisów, w tym masońskich.

W pierwszych latach XX w. Antoszewski zainteresował się masonerią i ezoteryzmem. Został wówczas członkiem Zakonu Martynistów, jego lożowe imię brzmiało brat Hiacynt. W 1910 r., gdy petersburskiej loży przewodniczył matematyk Grigorij Ottonowicz Mebes (GOM), Antoszewski został jego prawą ręką. W 1909 r. zaczął on organizować pierwsze w Rosji czasopismo okultystyczne «Изида» (Izyda), które wkrótce stało się jednym z najważniejszych tytułów o takim profilu w carskiej Rosji. 15 stycznia 1911 r. redakcja świętowała piętnastolecie jego działalności naukowej i publicystycznej. Z okazji tego jubileuszu Papus, założyciel Zakonu Martynistów, przyznał mu tytuł bakałarza hermetyzmu. Dyplom na nazwisko Antoszewskiego głosił: „Posiadacz dyplomu Paryskiej Akademii Hermetycznej w zakresie alchemii, astrologii, medycyny hermetycznej, hipnotyzmu, kabały, magii, magnetyzmu, mentalizmu, spirytyzmu, telepatii, teozofii, filozofii, filozofii, okultyzmu, fakiryzmu, chiromancji itp.” W tym samym roku obowiązki redaktora „Izydy” przejął Aleksandr Trojanowski. Antoszewski nie założył rodziny, jego liczne romanse nie były tajemnicą. Po tragicznej śmierci w pojedynku, bracia z loży Apoloniusza z Tiany w dniu 1 lipca (od 1917 r. przez kolejne trzy lata) mieli praktykować następujący rytuał:

„Przewodniczący: Wielki Mistrzu Ceremonii, czemuż nie widzimy tu ukochanego Starszego Brata Twego Hiacynta?

Mistrz Ceremonii: Brat Hiacynt opuścił plan fizyczny i obecnie wspiera egregora naszego Wielce Szlachetnego Zakonu działalnością w planie astralnym (wszyscy wstają)” (tłum. M. R.).

Najważniejsze publikacje Antoszewskiego: Гербы в России, „Народ” 1897, № 35 (8 января); Средневековые русские и польские печати, „Дворянский календарь” 1898; Девизы, „Дворянский календарь” 1897; Гербовник Витебского дворянства, [w:] HERALDICA, СПб 1900, т. 1, s. 141–176 oraz ten sam w „Heroldzie Polskim”, Kraków 1898; Надписи и девизы на русских печатях частных лиц. Из собрания И. К. Антошевского, СПб 1903; Константиновский рубль 1825 года И. К. Антошевского, СПб 1904; Евреи-христиане: историко-генеалогический очерк, СПб 1907; Библиография оккультизма: указатель сочинений 1783–1909 гг., СПб 1911; Масонство в Польше, „Изида” 1911; Histoire du Blason en Russie, „Revue contemporaine” 1912, No 40; Орден мартинистов, СПб 1912; Русские книжные знаки (ex-libris) из собрания И. К. Антошевского, СПб 1913; Державный Орден Святого Иоанна Иерусалимского, именуемый Мальтийским в России, СПб 1914.

Monika Rzeczycka

Literatura: „Изида. Ежемесячный журнал герметических или оккультных (тайных) наук 1909–1916”; Яровая Е. А. [Государственный Эрмитаж], 2012, Иван Казимирович Антошевский (1873–1917) – геральдист, генеалог, боиблиофил, коллекционер, оккультист. Штрихи к биографии, [w:] Cеминар «Геральдика – вспомогательная историческая дисциплина», СПб.

Słowa kluczowe: Zakon Martynistów, Grigorij Ottonowicz Mebes, „Izyda”