Griebsch Hugo
Hugo Griebsch, (1877–1927), generał, Niemiec. Kształcił się w Hainburgu, później ukończył wyższe kursy inżynieryjne w Wiedniu i pełnił służbę w wojskach inżynieryjnych cesarskiej i królewskiej Armii na kolejnych stanowiskach służbowych. Podczas I wojny światowej budowniczy fortyfikacji w Trydencie, szef wojsk inżynieryjnych armii, szef wojsk inżynieryjnych przyczółka w Przemyślu i związku taktycznego na froncie włoskim. Podpułkownik z 1917. W październiku 1919 r. został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany szefem saperów 1 Armii. W wojnie polsko-bolszewickiej dowódca saperów 7 Armii. 3 maja 1922 r. został zweryfikowany w stopniu generała brygady. Później zastępca szefa Sekcji Inżynieryjno-Saperskiej w Ministerstwie Spraw Wojskowych, a następnie w Biurze Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie. 28 marca 1923 r. został mianowany komendantem Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie. W 1925 r. został II zastępcą Generalnego Inspektora Artylerii. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim. Mowę podczas uroczystości pogrzebowej wygłosił von Brederlof (von Brederlow), przedstawiciel władz ruchu antropozoficznego w Gdańsku, o czym nadmienia autor artykułu w „Gazecie Polskiej” (wydawanej w Kościanie, woj. poznańskie) z 25 sierpnia 1927 r. Na podstawie wspomnianego tekstu o znamiennym tytule Agentury obce można wyciągnąć wnioski na temat stosunku opinii publicznej do ruchu antropozoficznego: „Związki „antropozoficzne” – są niemiecką odmianą związków teozoficznych, organizacyj o wybitnie internacjonalnym charakterze. Związki te u nas istnieją pod nazwą towarzystw. Właściwie są to sekty, propagujące własny program religijny o charakterze anty-chrześcijańskim (odrzucenie Bóstwa Jezusa Chrystusa). Zarówno organizacje teozoficzne (oraz związany z nimi „Zakon Jutrzenki”), jak i organizacje „antropozoficzne”, są ośrodkami pacyfistyczno-progermańskiej propagandy”. Mimo słabej znajomości języka polskiego, gen. Griebsch był ceniony przez Józefa Piłsudskiego. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Antropozof, należał do Warszawskiego Koła Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego. W 1927 r. reprezentował Polskie Towarzystwo Antropozoficzne i wygłosił referat na Zjeździe Antropozoficznym w Gdańsku, planował również udział w zjeździe w roku następnym, co uniemożliwiła przedwczesna śmierć. Brak danych na temat karty członkowskiej i daty wstąpienia do Towarzystwa Antropozoficznego. W dokumentach Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego nie znaleziono danych adresowych.
Katarzyna Arciszewska
Literatura: Agentury obce w Polsce, 1927, „Gazeta Polska”, 25.08, http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=378058; Hugon Griebsch, https://pl.wikipedia.org/wiki/Hugon_Griebsch; ,książka adresowa Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego, sygnatura A06.002.004 (Goetheanum Archiv, Rüttiweg 45. Dornach); listy członkowskie i dokumenty grup Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego, sygnatura A06.002.016 oraz A02.008.001 (Goetheanum Archiv, Rüttiweg 45. Dornach).
Słowa kluczowe: polska antropozofia, Warszawskie Koło Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego, PTA