Zygmunt Włodzimierz Tarło-Maziński, (1889–1967), polski myśliciel, ezoteryk, twórca polskiej odmiany doktryny synarchizmu, wolnomularz, publicysta, wojskowy, polityk, inżynier, pionier radiotechniki.

Urodził się 28 kwietnia 1889 r. w Brodzięcinie (powiat ciechanowski) w Królestwie Polskim (Kongresowym) wchodzącym w skład Imperium Rosyjskiego, był synem inżyniera budowlanego Władysława i Stefanii (nazwisko panieńskie: Lewandowska). Absolwent studiów inżynieryjnych w Pawłowskiej Szkole Wojskowej i Oficerskiej Szkole Elektrotechnicznej w Piotrogrodzie. Służył w armii rosyjskiej jako radiotelegrafista oraz wykładowca elektrotechniki i radiotechniki; od 1917 r. w stopniu inżyniera radiotechnika. Od 1917 r. oficer (kapitan) I Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Józefa Dowbór-Muśnickiego w Rosji i komendant działającej przy tej formacji szkoły radiotelegraficznej. W 1918 r. był szefem oddziału techniki wojskowej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Absolwent kursu wyższej administracji przy Uniwersytecie Warszawskim i kursu dyplomatyczno-konsularnego przy Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. Autor podręczników radiotelegraficznych. W 1919 r. przeszedł do rezerwy.

Wieloletni pracownik oświaty: inspektor szkolny okręgu białostockiego, dyrektor i wykładowca licznych gimnazjów i liceów, w których wykładał różnorodne przedmioty ścisłe i humanistyczne. W 1933 r. uzyskał stopień naukowy doktora filozofii na podstawie dysertacji Zagadnienia reformy wojskowości w Polsce na tle trzynastoletniej wojny pruskiej. W latach II wojny światowej żył we Francji, pracując jako wykładowca Polskiego Gimnazjum i Liceum im C. Norwida w Villard de Lans koło Grenoble.

W 1945 r. powrócił do Warszawy, rozpoczynając pracę w Departamencie Konsularnym Ministerstwa Spraw Zagranicznych i obejmując stanowisko prezesa Komitetu Opieki nad Polakami za Granicą. Wykładał w liceum, pełnił funkcję kierownika działu teleelektryki w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

Włodzimierz Tarło-Maziński był jednym z najbardziej wszechstronnych polskich myślicieli ezoterycznych i badaczy okultyzmu. W okresie pobytu w Rosji związał się z ruchem różokrzyżowców. W latach dwudziestych XX w. działał aktywnie w Instytucie Mesjanistycznym im. Hoene-Wrońskiego; założył związaną z instytutem Księgarnię Filozoficzną „Sędziwój-Wroński”, będącą znanym miejscem spotkań warszawskiego środowiska ezoterycznego i zarazem czytelnią literatury okultystycznej.

Od 1934 r. pełnił funkcję wielkiego mistrza Starożytnego Mistycznego Zakonu Róży i Krzyża (The Ancient Mystical Order Rosae Crucis – AMORC) w Polsce. Również od 1934 r. był przedstawicielem na Polskę Powszechnej Federacji Zakonów i Stowarzyszeń Inicjacyjnych (Federatio Universalis Dirigens Ordines Societatesque Initiationis – FUDOSI).  

Od połowy lat dwudziestych XX w. Tarło-Maziński głosił idee synarchizmu: synkretycznej doktryny politycznej o korzeniach ezoterycznych, mającej swoje korzenie we francuskiej myśli konspirologicznej (twórczość Alexandre’a St. Yves d’Alveydre’a) oraz myśli francuskiego zakonu martynistów, stawiającej sobie za cel stworzenie ustroju będącego syntezą oświeconego autorytaryzmu i liberalnej demokracji, umożliwiającego harmonijną, synergiczną współpracę wszystkich warstw społecznych w imię dobra całej wspólnoty narodowej. Na poziomie ponadpaństwowym synarchia miała oznaczać nowy model ładu międzynarodowego, opartego na bezkonfliktowej współpracy wielkich mocarstw oraz małych i średnich państw. Naczelną ideą synarchizmu był humanistyczny uniwersalizm, za najwyższą wartość uznający człowieka oraz powołane przez niego do istnienia wytwory kultury niematerialnej i materialnej. Był założycielem i prezesem powstałego w 1924 r. Związku Synarchicznego, a także redaktorem naczelnym czasopisma „Synarchista” ukazującego się w latach 1926–1939. Związek Synarchiczny miał strukturę przypominającą organizację wolnomularską – w jego obrębie funkcjonował konspiracyjny Związek Rycerstwa Duchowego, składający się z inicjowanych różokrzyżowców.

W okresie emigracji we Francji był członkiem loży wolnomularskiej „Kopernik”.

Zmarł 1 czerwca 1967 r. w Warszawie. Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie. Na jego nagrobku widnieje wizerunek egipskiego sfinksa, alfa i omega oraz słowa „Nie szukajcie mnie tu, lecz w sercach swoich”.

Przemysław Sieradzan

Literatura: Kubiatowski J., [hasło] Maziński Zygmunt Włodzimierz (Tarło-Maziński), Internetowy Polski Słownik Biograficzny, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/zygmunt-wlodzimierz-mazinski-tar...., 2013, W dążeniu do syntezy monarchii z republiką. Myśl polityczna polskich synarchistów w okresie międzywojennym, „Pro Fide Rege et Lege”, nr 1 (71); Roszkowski W., 1983, Synarchiści Polski międzywojennej, „Przegląd Powszechny”, nr 5–6; Tomaszewski P., 2006, Działalność i ideologia Związku Synarchicznego w latach 1924–1939, „Historia i Polityka”, nr 4.

Słowa kluczowe: synarchizm, wolnomularstwo