Tajemnice szlachetnych kamieni, Marja Florkowa (1892–1972), Nakładem Redakcji Miesięcznika „Lotos”, Wisła, Śl. Cieszyński 1938; druk: Drukarnia P. Mitręgi w Cieszynie, Seria: Biblioteka „Lotosu” nr 11; 152 s.; przedmowa: Tomira Zori (1880?–?). Jak podkreślono we wstępie: „Książka [...] jest pierwszą pracą w języku polskim, odkrywającą tajemnice, wpływy, piękno i potęgę krystalicznych i barwnych «kwiatów podziemnych»” (Zori 1938: 6). W pracy autorka zawarła szczegółowy opis wybranych kamieni szlachetnych i ozdobnych, przedstawiając ich właściwości fizyko-chemiczne, pochodzenie, zastosowanie w medycynie tradycyjnej i klasycznej różnych cywilizacji (Grecja, Rzym, Chiny, świat muzułmański, Indie), znaczenie magiczne i wykorzystanie w postaci amuletów, symbolikę (m. in. w Piśmie Świętym, mistyce chrześcijańskiej, Kabale, alchemii), wskazała także na konotacje z planetami i znakami zodiaku. Zdaniem autorki wiedza na temat natury kamieni szlachetnych jest istotna, ponieważ „każdy kamień przejawia swoje działanie w sferze mentalnej  i psychicznej oraz na planie fizycznym” (Florkowa 1938: 16), czego osoby noszące biżuterię z wybranymi kamieniami winny mieć świadomość. Z tego powodu autorka w sposób szczególny zadedykowała książkę kobietom, jako tym, które „najwięcej kochają klejnoty” (Florkowa 1938: 144), a dodatkowo same są „«barwnemi kwiatami», czyniącemi świat i życie piękniejszem. Niechajże piekno to będzie harmonijne, doskonałe w formie i żywe w oddziaływaniu na drugich. Niech będzie wyrazem wewnętrznych pięknych przeżyć, a nie echem pustej tylko mody, która często szpeci najpiękniejszą twarzyczkę” (Florkowa 1938: 144). Przy czym, co podkreślała autorka, wpływ kamieni na osobę nosząca nie jest mechaniczny, ale „tajemnica szczęśliwych i nieszczęśliwych kamieni szlachetnych kryje się w sposobie reagowania człowieka na emanacje danego klejnotu” (Florkowa 1938: 10). Wszystkie właściwości kamieni, jak podkreślono w książce, wynikają z faktu, że są one „symbolem Mocy i Potęg, które zdala czuwają nad życiem Ziemi” (Florkowa 1938: 13). Poza wiadomościami na temat mocy i symbolicznego znaczenia kamieni szlachetnych, nieco z boku wywodu, autorka omówiła także znaczenie terapeutyczne barw oraz ich wpływ na życie psychiczne i duchowe człowieka; zasady zestawiania barw w celu uzyskania określonych efektów terapeutycznych, związek barw z planetami. Książkę kończy fragment, w którym omówiono znaczenie amuletów jako „akumulatorów sił kosmicznych” (Florkowa 1938: 122). Autorka krótko wspomniała o historii amuletów od starożytności po czasy współczesne, podała także praktyczne wskazówki do sporządzania amuletów.

Trzon książki stanowią felietony, które autorka publikowała na łamach „Lotosu”:

• 1935, r. 2, z. 7/8, „Tajemnice szlachetnych kamieni. Uwagi wstępne”,
• 1935, r. 2, z. 9, „Tajemnice szlachetnych kamieni, cd.”,
• 1935, r. 2, z. 10, „Tajemnice szlachetnych kamieni, cd.”,
• 1935, r. 2, z. 11, „Tajemnice szlachetnych kamieni, cd.”, 
• 1935, r. 2, z. 12, „Tajemnice szlachetnych kamieni, cd.”, 
• 1936, r. 3, z. 1, „Diament”,
• 1936, r. 3, z. 2, „Diament, cd.”,
• 1936, r. 3, z. 3, „Ametyst”,
• 1936, r. 3, z. 5, „Szmaragd”,
• 1936, r. 3, z. 6, „Topaz”,
• 1936, r. 3, z. 7/8, „Opal”,
• 1936, r. 3, z. 9, „Jaspis”,
• 1936, r. 3, z. 11, „Krwawnik”,
• 1936, r. 3, z. 12, „Turkus”,
• 1937, r. 4, z. 1, „Onyks”,
• 1937, r. 4, z. 2, „Akwamaryna”,
• 1937, r. 4, z. 5, „Lapislazuli”,
• 1937, r. 4, z. 9, „Perła”,
• 1937, r. 4, z. 10, „Koral”,
• 1937, r. 4, z. 11, „Kamień księżycowy (selenit)”,
• 1938, r. 5, z. 1, „Szafir”. 

W związku z żywym odbiorem artykułów i w odpowiedzi na listy kierowane do redakcji przez czytelników, autorka zdecydowała się na zebranie felietonów i rozwinięcie ich oraz wydanie w formie książkowej. Historia powstania książki wyjaśnia rozmaitość omówionych w niej zagadnień i dość skrótowe potraktowanie wielu z nich. Sama autorka podkreśla, że jej zasadniczym celem nie było stworzenie wyczerpującego dzieła, a jedynie „zainteresowanie szerszego ogółu czytelników tajemnicami i cudami przyrody, tej żywej księgi mądrości, świadczącej o opiece i miłości Najwyższej Istoty, przyzywanej co dzień gorącemi słowami: «ojcze nasz, Który jesteś w Niebie»” (Florkowa 1938: 143). 

Spis treści: Cz. I: Życie kryształów; Kult klejnotów i tajemnica liczby; Legendy a nauka oficjalna; Gwiazdy a klejnoty; Promienie kosmiczne; Zwyrodnienia kryształów; Duchy przyrody; Alchemja ziemi; Alchemja duszy. Cz. II: Agat; Akwamaryna; Ametyst; Bursztyn; Diament; Granat; Jaspis; Koral; Krwawnik; Lapislazuli; Magnetyt; Malachit; Onyks; Opal; Perła; Rubin; Selenit (kamień księżycowy); Szafir; Szmaragd; Topaz; Turkus. Cz. III: Tajemnice barw; Barwy jako czynniki lecznicze i psychiczne w życiu; Barwy a planety; Kamienie szlachetne a planety; Sposoby oprawiania klejnotów; Geneza amuletów i talizmanów; Amulety a święci i uczeni średniowiecza; Sposoby przyrządzania amuletów; Godziny planetarne; Tablice: przydziału kamieni według planet; przydziału kamieni według znaków; godzin planetarnych; O astrologji słów kilka; Zakończenie; Różne nazwy kamieni; Bibljografja. 

Agata Świerzowska

Literatura: Florkowa M., 1938, Tajemnice szlachetnych kamieni, Wisła; Zori T., 1938, Przedmowa, [w:] M. Florkowa,  Tajemnice szlachetnych kamieni, Wisła.

Słowa kluczowe: kamienie szlachetne, terapia, magia, amulety, planeta, zodiak