Karma-Joga. Filozofja pracy i obowiązku, Vivekananda Swami, oprac. Karol Chobot  (1886–1937), seria: Książnica Wiedzy Duchowej nr 10, Katowice 1923, ss. 66; słowo od wydawcy Józef Chobot (1875–1942); dostępny on-line: https://sbc.katowice.pl/dlibra/publication/100921/edition/95152/content?ref=desc; fragmenty opublikowano na łamach „Odrodzenia” (1922, rocznik 2, numery 1–4; dostępne on-line:  https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/9260).  Książka jest swobodnym przekładem pracy pt. Karma Yoga (1896) zawierającej wykłady, które Vivekananda wygłosił w Nowym Jorku w okresie od grudnia 1895 do stycznia 1896. Centralnym problemem, wokół którego ogniskuje się wywód Vivekanandy, jest koncepcja karmana (karman) oraz mechanizm pozwalający na wyjście poza nakładane przezeń ograniczenia, czyli osiągnięcie wyzwolenia. Podstawowym punktem odniesienia jest dla Vivekanandy Bhagawadgita (Bhagavadgītā) i ukazana w niej ścieżka karmajogi (karmayoga) polegająca na działaniu bezinteresownym, bez przywiązywania się do owoców swoich czynów (niṣkāmakarma). Zdaniem Swamiego, osoba, która zdoła zrealizować ideał karmajogi, swoim działaniem będzie mogła zmieniać świat. We wstępie do polskiego przekładu, praca Vivekanandy została ukazana jako jeden z przejawów mocy duchowej Wschodu, który – w przeciwieństwie do zniewolonego przez przywiązanie do materii Zachodu – zachował żywe „moce, potęgi i żywioły stworzenia”. Książkę scharakteryzowano jako  „świetlisty drogowskaz”, pokazujący Polsce właściwy kierunek na jej „zachmurzonej a ciężkiej drodze żywota”, zgodny z tym, wytyczonym przez założone przez Józefa i Karola Chobotów Bractwo Odrodzenia Narodowego dążące do ustanowienia Królestwa Bożego na ziemi. Samą zaś karmajogę ukazano nie tylko jako sposób na przezwyciężenie egoizmu i partykularnych pragnień, ale także jako narzędzie pozwalające na wykreowanie nowego człowieka „odnowionego, odrodzonego i uduchowionego”, który zapoczątkuje powstanie nowego narodu. O możliwości wykorzystania praktyki karmajogi w interpretacji Vivekanandy pisze Józef Chobot w „Odrodzeniu” w artykule pt. „Karma-Joga” (1923, rocznik 3, nr 6; dostępny on-line: https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/9300/edition/8660/content?ref=...).

Agata Świerzowska

Literatura: Michelis de E., 2005, A History of Modern Yoga. Patanjali and Western Esotericism, London-New York; Vivekananda Swami, 1896, Karma Yoga, New York; Vivekananda Swami, 1997, Karmajoga, przeł. E. Płotka, Poznań.

Słowa kluczowe: karmajoga, Vivekananda, Chobot, Bractwo Odrodzenia Narodowego, Bhagawadgita