Towiański Andrzej (1799–1876), z zawodu prawnik, wychowanek uni­wersytetu wileńskiego, idąc za głosem wewnętrznym opuścił kraj w r. 1840 dla przepowiadania nowej nauki, przebywając kolejno w Pa­ryżu, Belgji i Szwajcarji. Głęboko religijny, wierzył w palingenezę, odnowienie żywota przez reinkarnacje i uważał się za powołanego do spełnienia wielkiej misji, do wprowadzenia zasad chrześcijaństwa w życiu ludzkości, a tem samem do rozpoczęcia w jej dziejach nowej epoki. Za cel świata uważał doskonalenie się. W tem doskonaleniu pomagają człowiekowi duchy jasne i ciemne. Doskonalenie się polega na zdobywaniu coraz większej przewagi ducha nad ciałem, do reali­zacji ducha w ciele, t. j. aż duch miłości chrześcijańskiej przeniknie wszystkie bez wyjątku czyny ludzkie. Łączył w sobie wielką prostotę z niezwykłą siłą duchową, porywał słuchaczy potęgą swej wymowy i przykuwał do siebie wzrokiem, bijącym z jego skupionej i uducho­wionej twarzy. Gorącym propagatorem nauki Towiańskiego był Adam Mickiewicz, który pierwszy nazwał ją „mesjanizmem”.

Źródło: Gleic Alojzy Krzysztof, 1936, Glossarjusz okultyzmu z przedmową Józefa Świtkowskiego, Kraków, Bibljoteka „Lotosu” nr 3, s. 82–83.

* hasło zacytowano bez zmian w stosunku do oryginału.  

Słowa kluczowe: Glossarjusz okultyzmu, Gleic