"Agni Joga"
Agni Joga, (ros. Знаки Агни Йоги), przekład z języka rosyjskiego Wacława Liwskiego, opatrzony przez tłumacza błędną (celowo) adnotacją „tłumaczenie z angielskiego”, wydany w Warszawie w 1936 r., (drukarnia „Społeczna”), ss. 354.
Czwarta księga ezoterycznego cyklu, będącego wykładnią Agni Jogi – systemu, którego głównymi propagatorami na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w. byli rosyjscy posteozofowie – Jelena i Nikołaj Roerichowie (Елена Рерих, Николай Рерих). Starania o prawa do przekładu czyniło kilku polskich ezoteryków: Włodzimierz Tarło-Maziński, Wacław Liwski, Antoni Januszkiewicz. Wydanie Liwskiego z 1936 r. otrzymało bardzo niepochlebną recenzję Józefa Świtkowskiego. Miażdżąca opinia redaktora „Lotosu”, jednego z najważniejszych przedwojennych polskich czasopism ezoterycznych, wywołała błyskawiczną reakcję Jeleny Roerich i jej zwolenników. Pomimo listownych zapewnień o dobrych intencjach, Liwskiemu nie udało się odbudować zaufania Roerichów. Agni Joga w przedwojennej Polsce nigdy nie zdołała zyskać wielu adeptów. Badania prowadzone przez Przemysława Sieradzana pokazują, że dopiero po II wojnie światowej powstało w PRL kilka niezależnych środowisk zwolenników tego systemu.
Monika Rzeczycka
Literatura: Rzeczycka M., Sieradzan P., 2017, Międzynarodowa afera z tajemną księgą w roli głównej (Warszawa–Naggar–Wisła–Asunción: 1936–1938), [w:] Magia ksiąg – Księgi magii. Księga jubileuszowa poświęcona profesor Irenie Fijałkowskiej-Janiak, red. D. Oboleńska, U. Patocka-Sigłowy, Gdańsk; „Lotos. Miesięcznik poświęcony rozwojowi i kulturze życia wewnętrznego oraz wartościom twórczym polskiej myśli transcendentnej”, 1937, R. 4, z. 9, s. 269–271; Письма Е.И. Рерих в девяти томах (1923–1955), 1999–2009, т. I–IX, Москва.
Słowa kluczowe: joga, Jelena Roerich, Nikołaj Roerich, Żywa Etyka, teozofia