Raden Mas Jodjana, (1893–1972), urodzony na Jawie, pochodzący ze szlacheckiej rodziny niezwykle utalentowany tancerz. W 1914 r. przeprowadził się do Holandii, aby podjąć studia w Rotterdamie. Szybko jednak zaangażował się w działalność artystyczną – doskonalił swoje umiejętności w zakresie muzyki, tańca, ale także malarstwa i rzeźby. Został jednym z nielicznych zawodowych tancerzy jawajskich w Europie, w tańcu poszukiwał możliwości improwizacji i ekspresji. Zaangażowany społecznie, włączył się do życia społeczno-kulturalnego swoich czasów. Wraz z żoną Raden Ayou Jodjaną (1888–1981) zaangażowali się w działalność pedagogiczną, której częścią było zainteresowanie młodzieży muzyką i tańcem, sprzyjającym rozwojowi ich indywidualnej kreatywności i autonomii. Ayou była m. in. autorką pracy A Book of Self Re-Education: The Structure and Functions of the Human Body as an Instrument of Expression.

Prawdopodobnie to właśnie w Holandii polscy teozofowie zetknęli się z Jodjaną, niewykluczone, że miało to miejsce na obozie Gwiazdy w Omen. Choć nie wiadomo, czy sam Jodjana był członkiem Zakonu Gwiazdy czy Towarzystwa Teozoficznego, ponieważ nie opracowano jego szczegółowej biografii, jest to jednak wysoce prawdopodobne. Tancerz przyjął zaproszenie Polaków, przyjechał z żoną i drugim tancerzem do Polski w 1930 r. Wystąpił w Warszawie (w Teatrze Polskim) oraz Łodzi w ramach pokazów organizowanych przez Polskie Towarzystwo Teozoficzne.

Karolina Maria Hess

Literatura: Dijk van H. M., 2007, De oostenwind waait naar het westen: Indische componisten, Indische componisten, Indische composities 1898–1945, Leiden; Jodjana Raden Ayou, 2016, A Book of Self Re-Education: The Structure and Functions of the Human Body as an Instrument of Expression, Edinburgh; Karasiówna E., Towarzystwo Teozoficzne (wspomnienia), Archiwum PAN i PAU w Krakowie, Kazimierz Tokarski, K III – 180, j.a. 18. [dokument niepublikowany]; Raden Mas Jodjana (1893-1972).

Słowa kluczowe: klasyczny taniec indyjski, taniec jawajski, kontakty zagraniczne polskich teozofów, Polskie Towarzystwo Teozoficzne, Zakon Gwiazdy, wydarzenia artystyczne PTT