Feliksa Eger, (ur. w 1835 r. w Przasnyszu – zm. 5 kwietnia 1908 r. w Zakopanem), polska pisarka i bibliotekarka. Początkowo pracowała jako bibliotekarka w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, gdzie zajmowała się opracowywaniem i zabezpieczeniem cennych zbiorów (Fijałkowski 1980: 20). W latach 90. XIX w. przeniosła się do Zakopanego, gdzie wspólnie z rodziną prowadziła na Bystrem pensjonat Fortunka, ulokowany pod adresem Bulwary Słowackiego 34, w którym zatrzymywały się takie osobistości, jak lekarz i społecznik Kazimierz Dłuski, noblistka Maria Skłodowska-Curie, kompozytor Mieczysław Karłowicz, czy też poeta Tadeusz Miciński. Jak pisze Maciej Pinkwart, pisarz i autor kilkunastu przewodników turystycznych, w przewodniku Zakopiańskim szlakiem Mieczysława Karłowicza (2000):

Fortunka, wybudowana w połowie lat dziewięćdziesiątych, była własnością rodziny Egerów, którą Karłowicz poznał jeszcze w Warszawie. Z początkiem 1895 roku Helena Egerowa, tytułująca się w Liście gości zakopiańskich kapitalistką, przybyła do Zakopanego aż z Konstantynopola i wtedy najprawdopodobniej postanowiła ulokować kapitały w przedsiębiorstwie pensjonatowym. Na cześć córki, noszącej oryginalne imię Fortunata, nowo wzniesioną willę na Bystrem od 1897 roku nazywano Fortunką. Praktycznie zarządczynią pensjonatu była Feliksa Eger, chyba babka Fortunaty, urodzona w 1835 roku pisarka zajmująca się tematyką historyczną, w swoim czasie znana w kręgach towarzyskich i literackich Warszawy bibliotekarka w Wilanowie. Jeszcze przed osiedleniem się w Zakopanem wydała u Anczyca w Krakowie ciekawą i obszerną pracę pt. Historia towarzystw tajnych. Dzieje wolnomularstwa (masonii) według najlepszych źródeł opracowane, która doczekała się kilku wydań, a dziś jest poszukiwanym białym krukiem.

Monumentalna antymasońska publikacja Feliksy Eger pt. Historia towarzystw tajnych ukazała się po raz pierwszy w 1894 r. Niektórzy autorzy jako datę pierwszego wydania błędnie podają rok 1894 (por. Pinkwart, Zdebski 1988: 44). Książka doczekała się później kolejnych wydań i była na owe czasy uznawana za najlepsze opracowanie na temat masonerii (Pinkwart, Zdebski, 1988: 44). Autorka, pisząc Historię towarzystw tajnych, oparła się w dużej mierze na antymasońskiej i kontrowersyjnej pracy francuskiego jezuity Nicolasa Deschamps’a: Les societés secretes et la société ou philosophie de l'histoire contemporaine (1874–1876). Książka, uzupełniona o kilka dodatków, ukazała się ponownie w 1904 r. pod zmienionym tytułem, jako Historia masoneryi i innych towarzystw tajnych. Feliksa Eger wydała również inne publikacje z zakresu antymasonizmu: Kilka słów o masonerii (1901), Żydzi i masoni we wspólnej pracy (1908; książka ta porusza także i wątki antysemickie), jak również pozycje o tematyce religijnej i historycznej: Katechizm dogmatyczno-historyczny czyli Przewodnik nauki religijnej młodemu wiekowi poświęcony (1873), Z niedawnych czasów: wspomnienia z Wilanowa (1901) oraz Religja w wiedzy (1904). Z Zakopanego nadsyłała  korespondencję do różnych polskich czasopism, m. in. „Kroniki Rodzinnej”​, zarówno w postaci oryginalnych prac, jak i przekładów, przeważnie treści religijnej. Warto zauważyć, iż antymasońskie publikacje pisarki do dziś kwalifikowane są w zbiorach bibliotecznych jako opracowania historyczne.

Grób Feliksy Eger (kwatera nr. VI-BC-4), był jednym z najstarszych na cmentarzu zakopiańskim. Po jego przekopaniu w tym miejscu pochowany został taternik Jarema Rdułtowski.

Publikacje Feliksy Eger:

Eger F., 1875, Czytania religijno-moralne dla młodych osób, Warszawa.

Eger F., 1886, Historya towarzystw tajnych, Kraków.

Eger F., 1894, Historya towarzystw tajnych: dzieje wolnomularstwa (masonii). Według najlepszych źródeł opracowane, Kraków.

Eger F., 1904, Historya Masoneryi i innych towarzystw tajnych, Warszawa.

Eger F., 1997, Historia masonerii i innych towarzystw tajnych, Komorów, przedr., oryg.: Historya masoneryi i innych towarzystw tajnych, Warszawa, 1904.

Eger F., 2014, Historia masonerii i innych towarzystw tajnych, Sandomierz, przedr., oryg.: Historya masoneryi i innych towarzystw tajnych, Warszawa, 1904.

Eger F., 1873, Katechizm dogmatyczno-historyczny czyli Przewodnik nauki religijnej młodemu wiekowi poświęcony, Warszawa.

Eger F., 1901, Kilka słów o masonerii, Warszawa.

Eger F., 1901, Z niedawnych czasów: wspomnienia z Wilanowa, Kraków.

Eger F., 1908, Żydzi i masoni we wspólnej pracy, Warszawa.

Katarzyna Rosiak

Literatura: Fijałkowski W., 1980, Muzeum-rezydencja w Wilanowie, jego geneza, dzieje i współczesny stosunek do tradycji, „Studia wilanowskie”, nr VI, Warszawa, s. 9; publikacja dostępna online na stronie Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie: http://wilanow-palac.pl/studia_wilanowskie_bibliografia.html (dostęp: 03.12.2018); Pinkwart M., Zdebski, J., 1988, [hasło:] Eger Feliksa, [w:] Nowy cmentarz w Zakopanem. Przewodnik biograficzny, Warszawa–Kraków, s. 44; Pinkwart M., 2000, Zakopiańskim szlakiem Mieczysława Karłowicza, wydanie internetowe, http://www.pinkwart.pl/karlowicz/rapsodia.htm (dostęp: 03.12.2018); Śp. Feliksa Eger, 1908, „Zakopane”, nr 8 z 20 kwietnia, s. 12; Rosiak K., 2021, „Humaniora. Czasopismo Internetowe”, nr 1 (33), s. 127–145, http://humaniora.amu.edu.pl/sites/default/files/humaniora/Humaniora%2033....

Słowa kluczowe: Feliksa Eger, antymasonizm, masoneria, kultura popularna