Dziubaniuk Elżbieta

 

Dziubaniuk Elżbieta (Ella, Ela), (ur. 1881 we Lwowie – zm. 1944 w Paryżu), artystka lwowska, antropozofka, eurytmistka. Należała do Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego prowadzonego przez Lunę Drexler. Studia malarskie rozpoczęła we Lwowie; tam też debiutowała, biorąc, m. in. udział w Wystawie Sztuki Współczesnej (1911) czy w I Wystawie Artystek Polskich (1917). Później kształciła się jeszcze w Monachium i w Paryżu. Tu poznała filozofa Rudolfa Steinera, zainteresowała się antropozofią i eurytmią. Do sekcji niemieckiej Towarzystwa Teozoficznego kierowanej przez Steinera artystkę przyjęto 9 września 1911 r. (tego samego dnia, co Jadwigę Siedlecką). Wprowadziły ją Luna Drexler i Pauline von Kalckreuth. W latach I wojny światowej jeździła do Bazylei i Dornach, gdzie wówczas budowano Goetheanum. W latach późniejszych mieszkała stale w Paryżu i swoje prace malarskie prezentowała w paryskim Salon des Indépendants (1932, 1933, 1934, 1939, 1941–1944). W 1945 r. w tymże Salonie odbyła się pośmiertna wystawa jej prac. Malowała przede wszystkim portrety; obrazom nadawała często tytuły sugerujące ich cechy rodzajowe (Przy toalecie) lub alegoryczno-symboliczne treści (Smutek, Depresja, Trwoga, Mądrość, Odwaga, Dobroć). Obrazy artystki są rzadkością.

 

Zofia Krasnopolska-Wesner

 

Literatura: adresownik Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego, sygnatura A06.002.004 (Goetheanum Archiv, Ruettiweg 45. Dornach); RMDSTG: Register der Mitglieder der Deutschen Sektion der Theosophische Gesellschaft  von 1902-1913, maszynopis ze zbiorów prywatnych autorki; Bartnicka-Górska H., Szczepińska-Tramer J., 2005, W poszukiwaniu światła, kształtu i barw. Artyści polscy wystawiający na Salonach paryskich w latach 1884-1960, Warszawa.

 

Słowa kluczowe: antropozofia, eurytmia