Irena Fijałkowska-Janiak

Irena Fijałkowska-Janiak, urodziła się w Harbinie w Chinach, literaturoznawca, wykładowca literatury powszechnej, rosjoznawca,  profesor Uniwersytetu Gdańskiego, kierownik Katedry Rosjoznawstwa, Literatury i Kultury Rosyjskiej.

      Po ukończeniu filologii rosyjskiej na Uniwersytecie Gdańskim została  w 1972 roku zatrudniona w macierzystej uczelni na stanowisku asystenta. Kontynuowała zainteresowania literaturą rosyjską przełomu XIX i XX wieku, zaszczepione przez opiekuna pracy magisterskiej filologa i pisarza Zbigniewa Żakiewicza. Pokłosiem badań była praca doktorska o poetyce krótkich form Aleksandra Kuprina obroniona w 1980 roku i rozprawa habilitacyjna o filozoficzno-religijnej twórczości Wasilija Rozanowa (1992). Rosyjska literatura i filozofia wymagała umiejscowienia jej w szerokim kontekście kultury europejskiej i światowej. Zdobyta wiedza komparatystyczna została wykorzystana na zajęciach z literatury powszechnej i literatur porównawczych prowadzonych w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej UG.

            Szczególne znaczenie w jej rozwoju intelektualnym miało zainteresowanie  się masonerią, jej systemem filozoficznym i etycznym i podjęcie się realizacji tematu Literatura i Loża. Wymiernym rezultatem tych badań były publikacje o powiązaniach, wzajemnej zależności wolnomularstwa i literatury rosyjskiej, współpraca z Uniwersytetem Hebrajskim w Jerozolimie, udział w kongresach, wydawaniu i redakcji tomów z serii Jews and  Slavs. Dało to asumpt do  szerszych i głębszych dociekań nad historią, polityką, kulturą Rosji.

Do najważniejszych prac, podanych chronologicznie,  należą:

Kuprinowska  Pieśń nad pieśniami, „ Zeszyty Naukowe Wydziału   Humanistycznego UG. Filologia Rosyjska” 9, Gdańsk 1981;

Opadłe liście Wasilija Rozanowa. Próba refleksji, „ Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego UG,  Gdańsk 1985;

Płeć-Chrystus-Śmierć. Obsesje Wasyla Rozanowa, „Roczniki Humanistyczne Towarzystwa Naukowego KUL, t. XXXV (1988), z. 7; 

Монастырь, монашество в философской системе Василия Розанова, w: Оптина Пустынь: монастырь и русская культура. Материалы Международного симпозиума в г. Бергамо (Италия), 19-23 апреля 1990 г., pod red. Н. Каухчишвили и Н. Бонецкой,  Москва 1993;

Apokalipsa naszych czasów Wasilija Rozanowa, w: Pejzaż od nowa malowany. Szkice o literaturze rosyjskiej XX wieku, pod red. Janiny Sałajczyk, Gdańsk 1994;

Rosyjskie motywy w twórczości Rainera Marii Rilkego, w: Literatura rosyjska przełomu XIX i XX wieku, pod red. Lucyny Kapały, Gdańsk 1995;

Cytatomania Wasilija Rozanowa, w: W kręgu literatury rosyjskiej, pod red. Elżbiety Biernat, Gdańsk 1996;

Chwasty i trawy w systemie symboli literatury rosyjskiej przełomu XIX i  XX wieku, w: Literacka symbolika roślin, pod redakcją Anny Martuszewskiej, Gdańsk 1997;

 Максимилиан Волошин как масонский писатель, w: Światło i ciemność. Motywy ezoteryczne w literaturze rosyjskiej przełomu XIX i XX wieku, pod red. Elżbiety Biernat, Gdańsk 2001;

Literatura i Loża. Wpływ wolnomularstwa na literaturę rosyjską, w: Poznańskie Studia Wschodnioznawcze, t.3: Cywilizacja Rosji Imperialnej, pod red. P. Kraszewskiego, Poznań 2002.

Литературная интерпретация масонской дороги к Храму Соломона, w: Jews and Slavs, Wolumen 10, Semiotics of Pilgrimage,  Edited by  W. Moskovich and S. Schwarzband, Jurusalem 2003;

Масонское откровение. Еще раз о стихотворении Подмастерье Максимилиана Волошина, w: W kręgu literatury rosyjskiej, pod red. E. Biernat, Gdańsk 2003;

Знаки русской культуры эпохи модернизма. Масоны и женщины, w: Literatura przełomu XIX i XX wieku, pod red. J. Sałajczyk i L. Kality. Gdańsk 2005;

Literackie wizje wolnomularskich przestrzeni, w: Światło i ciemność. Motywy ezoteryczne w kulturze rosyjskiej początku XX wieku,  pod red. E. Biernat i M. Rzeczyckiej, Gdańsk 2006;

Символика мессианских идей, w: Jews and Slavs, Wolumen 18: Messianic Ideas in Jewish and Slavic Cultures,  Edited by W. Moscovich and S. Nikolowa, Jeruzalem-Sofia 2006;

Literackie interpretacje dziedzictwa filozoficzno-religijnego wolnomularstwa, w: Język religii. Konstrukcje i dekonstrukcje, pod red. L Rożek i A. Czajkowskiej, Częstochowa 2006;

Żyd Wieczny Mason, w: Wokół wizji i fascynacji Srebrnego Wieku,  pod red. F. Apanowicza i M. Rzeczyckiej, Gdańsk 2008;

Współczesna powieść okultystyczna, w: Światło i ciemność. Ezoteryzm w kulturze XX i XXI wieku, t. IV, pod red. K. Ruteckiej i M. Rzeczyckiej, Gdańsk 2012;

Księga/książka w podróżach ezoterycznych, w: Światło i ciemność, Podróz inicjacyjna. Podróż metafizyczna. Podróż ezoteryczna,. t. V, pod red D. Oboleńskiej i M. Rzeczyckiej, Gdańsk 2014;

Księgi i książki Kwartetu aleksandryjskiego Lawrence,a  Durrella, w: Ciemność i światło, t. VI, pod red. K. Ruteckiej i K. Arciszewskiej, Gdańsk 2015;