Jerzy Hulewicz, (ur. 04.08.1886 – zm. 01.07.1941), malarz, pisarz, grafik, założyciel i członek TPSP w Poznaniu, od 1918 r. członek ugrupowania „Bunt”. Czołowy ekspresjonista polski, redaktor i kierownik dwutygodnika „Zdrój”, w którym pierwotnie pod wpływem Stanisława Przybyszewskiego, później w indywidualnej odsłonie głosił idee nowej sztuki ściśle związane z koncepcją neognozy, którą rozwijał na podstawie kilku ścieżek ezoterycznych: gnozy starożytnej, teozofii i antropozofii. Odzwierciedlają to jego prace, zarówno artystyczne (drzeworyty i linoryty), jak i teksty literackie (np. Kratery, 1924; Dziura w próżni, 1928). W roku 1918 nakładem spółki wydawniczej „Ostoja” wydał ponownie Genezis z Ducha Juliusza Słowackiego. Szata graficzna wydania niezwykle przypominała książkę Wasilija Kandinsky’ego O duchowości w sztuce, twórczość którego miała wpływ na Hulewicza. Nie przynależał do żadnego wówczas działającego towarzystwa ezoterycznego, sympatyzował jednak ze środowiskiem antropozofów polskich. Luna Drexler wykonała popiersie Hulewicza.

Diana Oboleńska

Literatura: Głuchowska L., 2013, Artyści polscy w orbicie „Der Sturm”. Historia i historyzacje, „Quart”, nr 3 (29); Jocz A., 2009, Przypadek „osy rozbójniczej”. Rozważania o gnostycyzmie i neognozie w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wieku, Poznań; Kuźma E., 1976, Z problemów świadomości literackiej i artystycznej ekspresjonizmu w Polsce, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk; Przybyszewski S., 1918, Ekspresjonizm – Słowacki i „Genezis z Ducha”, „Zdrój”, R. 2, T. 4, Z. 1; Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, 1979, t. III, Wrocław; Wielkie rzeczy zrozumienie. Korespondencja Jerzego, Witolda i Wandy Hulewiczów z Emilem Zegadłowiczem (1918–1938), 2008, oprac., wstęp M. Wójcik, Warszawa.

Słowa kluczowe: neognoza, „Zdrój”, ekspresjonizm